De coalitie ‘Iedereen Beschermd’ spande twee jaar geleden een zaak aan tegen de Vlaamse Regering. De regering had namelijk de regels voor de Vlaamse Sociale Bescherming verstrengd, wat de deuren opent naar voorwaardelijkheid van sociale rechten. In de zomer van ’23 oordeelde het Grondwettelijk Hof dat de toenmalige regeling voor de dossiertaks wel degelijk discriminerend is. De regering moest haar decreet dus aanpassen. Vandaag de dag ligt er een oplossing op tafel die door een meerderheid in het Vlaams Parlement werd goedgekeurd. Een oplossing die het net voor mensen met een laag inkomen nog moeilijker maakt om in beroep te gaan.
In het oorspronkelijke decreet bedroeg de dossiertaks €75, waarbij mensen met verhoogde tegemoetkoming een korting kregen tot €37,5. Enkele kleinere groepen werden vrijgesteld, waaronder onder andere leefloongerechtigden en mensen met recht op inkomensvervangende tegemoetkomingen. Volgens het Grondwettelijk Hof was deze regeling discriminerend, meer bepaald omdat er een tussencategorie gecreëerd werd. Er zijn mensen met verhoogde tegemoetkoming die vrijgesteld worden omdat ze ook tot één van de kleinere groepen behoren, terwijl anderen deze vrijstelling mislopen. Het Hof spoorde daarom de regering aan om de dossiertaks af te schaffen voor alle rechthebbenden op verhoogde tegemoetkoming. Daarnaast zette het Hof hun voorstel kracht bij, door te stellen dat wie gelijk krijgt de 75 euro moet terugkrijgen.
In april ’24 stemde een meerderheid in het Vlaams Parlement voor een bijsturing van het decreet waarbij wordt vastgehouden aan de dossiertaks, desondanks de uitspraak van het Grondwettelijk Hof. Huidig minister van Welzijn Crevits stelt een taks voor van €30, waarbij zowel de mensen met recht op verhoogde tegemoetkoming als de oorspronkelijk vrijgestelde groepen ook verplicht worden te betalen. Dit bijgestuurde decreet betekent dus een achteruitgang voor een heel aantal groepen. Daarenboven interpreteert het de uitspraak van het Hof dat de dossiertaks discrimineert, bijzonder nauw. De taks verdwijnt niet, maar wordt simpelweg voor iedereen gelijk.
De praktijk leert dat beroep allesbehalve systematisch aangetekend wordt en dat het beroep in 61,4% van de gevallen terecht is. Het gaat hier over een groep mensen die zich in zeer complexe zorgsituaties bevindt, waarbij een foute inschatting snel gemaakt is. Het bijgestuurde decreet waarbij veel kansengroepen nu €30 dossiertaks zullen moeten betalen wanneer zij in beroep willen gaan, houdt het risico in dat de financieel meest kwetsbaren ontmoedigd worden. Zo zullen net de meest kwetsbaren de steun waar ze recht op hebben mislopen. De coalitie ‘Iedereen Beschermd’ vindt het betreurenswaardig dat dit nieuwe bijgestuurde decreet een meerderheid haalt in het Vlaamse Parlement.